Inleiding

Programmadoelstelling

Algemene middelen en onvoorzien gaat over de financiële middelen die nog geen bepaald bestedingsdoel hebben. Het zijn middelen waaruit de doelen van alle andere programma’s bekostigd worden.
De algemene middelen worden betrokken bij het financiële beeld van de voorjaarsnota. Het betreft:

• gemeentelijke belastingen;
• ontvangen uitkeringen uit het Gemeentefonds;
• het resultaat op langlopende leningen en dividenden;
• algemene stelposten die nog te verdelen zijn over de beleidsprogramma's;
• de stelpost budgetstructuur Leidsche Rijn;
• een stelpost voor onvoorziene kosten die niet anders kunnen worden gedekt.

Financiële toelichting
Hierna lichten wij per onderdeel de belangrijkste financiële ontwikkelingen toe.

Resultaat binnen programma Algemene Middelen
Het resultaat binnen programma Algemene Middelen bedraagt 24,147 miljoen euro. Dit resultaat zit voornamelijk in de Gemeentefondsuitkering (coronacompensatie, aanvullende middelen taakmutaties) en zijn hiermee geoormerkt. Hiermee was in de begroting 2020 nog geen rekening gehouden.

Stelpost budgetstructuur Leidsche Rijn
Op deze stelpost werd tot en met 2018 jaarlijks, aan de hand van de groei van Leidsche Rijn, budget opgebouwd ter dekking van kapitaallasten en overige eigenaarslasten van maatschappelijke voorzieningen in Leidsche Rijn. De meeste voorzieningen zijn inmiddels gereed of in aanbouw. Hetzelfde geldt voor de nog in te richten openbare ruimte in verschillende gebieden in Leidsche Rijn. De ruimte die jaarlijks in de begroting ontstaat als gevolg van de groei van de stad bestemmen wij voor uitgaven in verband met de groei van de stad. Hiervoor hanteren wij vanaf 2019 een nieuw groeikader conform besluit bij Voorjaarsnota 2018. Om ervoor te zorgen dat Leidsche Rijn kan worden afgebouwd blijft de frictie doorlopen in het nieuwe groeikader. Op het moment dat een voorziening in gebruik wordt genomen, komt het benodigde budget ten laste van deze stelpost. Doordat de opbouw van de stelpost (op basis van inwonerstoename) tijdelijk achterblijft bij de aanwending ervan (voor in gebruik genomen maatschappelijke voorzieningen en openbare ruimte), is tot en met 2020 een nadelig verschil ontstaan van 2,261 miljoen euro.

Dit verschil bestaat uit de volgende posten:

 
Hiermee is het nadelige verschil ultimo 2019: -2,261 miljoen euro.

Met de nadelige verschillen is rekening gehouden in de reserve budgetstructuur Leidsche Rijn. Het verschil wordt jaarlijks bij de dekkings en bestedingsvoorstellen  verrekend met deze reserve.

Onroerendezaakbelasting
De baten zijn 1,199 miljoen euro hoger dan begroot, voornamelijk door een hoger areaal dan begroot bij de woningen. Voor een nadere toelichting wordt verwezen naar de paragraaf lokale heffingen.

Precario- toeristen- en hondenbelasting
De opbrengst hondenbelasting was gering lager dan begroot door een iets hogere kwijtschelding. De aanslagen precariobelasting zijn in 2020 niet opgelegd en de aanlagen toeristenbelasting slechts voor een beperkt deel. In de resultaten zijn de verwachte bedragen aan op te leggen aanslagen meegenomen. De volledige impact van Corona daarop blijkt in de loop van 2021 als deze aanslagen worden berekend en opgelegd. Voor een nadere toelichting wordt verwezen naar de paragraaf lokale heffingen.

Uitkering gemeentefonds
De uitkering van het gemeentefonds is hoger dan de begroting. Dit wordt vooral veroorzaakt door de coronacompensatie uit de september- en decembercirculaire (dit is zo'n 25 miljoen euro).

Langlopende geldleningen

De baten zijn 1,458 miljoen euro hoger dan begroot. Dit wordt door de volgende posten veroorzaakt:

• 0,022 miljoen euro lagere rentebaten uit verstrekte geldleningen en kredietovereenkomsten;
• 1,514 miljoen euro hogere baten vanwege negatieve rente op aan swaps gekoppelde geldleningen. Deze post dient te worden bezien in relatie tot onderstaand nadeel op rentelasten voor langlopende leningen;
• 0,034 miljoen euro lagere rentebaten op kortlopend opgenomen geldleningen. Deze leningen worden tegen negatieve rente aangegaan, maar de omvang van de transacties lag met name in het tweede halfjaar 2020 lager dan verwacht;

De lasten zijn 1,483 miljoen euro hoger dan begroot. Dit wordt door de volgende posten veroorzaakt:

• 1,449 miljoen euro hoger dan geraamde rentelasten op langlopende leningen; zie ook opmerking hierboven inzake de aan swaps gekoppelde geldleningen;
• 0,033 miljoen hogere lasten door lagere toerekening van interne rente. Dat komt doordat de boekwaarde van activa waaraan rente kan worden toegerekend fractioneel lager was dan verwacht.

Dividenden
Het resultaat op dividend is 0,969 miljoen euro positief.
De oorspronkelijke raming voor 2020 bedroeg 1,346 miljoen euro. Door aangepaste continuïteitsdoelstellingen van Vitens was het reeds noodzakelijk om de voor deze deelneming geraamde dividendbaten (0,4 miljoen euro) op nihil te stellen. Daarnaast werd op de aandeelhoudersvergadering van de BNG Bank weliswaar een dividendbesluit genomen om over 2019 dividend uit te keren, maar een aanbeveling van de Europese Centrale Bank (ECB) verhinderde de uitbetaling daarvan. Omdat de ontvangst daarmee onzeker werd is de dividendraming ten aanzien van BNG voorzichtigheidshalve op nihil gesteld. Daarmee bestond de begroting alleen nog maar uit 0,046 miljoen euro te ontvangen dividend van de Utrechtse Maatschappij tot Stadsherstel NV.
Echter, op aanwijzing van de accountant en uitspraken van de Commissie BBV hebben wij het BNG-dividend, zijnde circa 0,969 miljoen euro, wel conform het dividendbesluit als bate voor 2020 moeten verantwoorden. Ten tijde van opstelling van dit jaarverslag had de gemeente dit bedrag nog niet ontvangen.

Algemene stelposten
Her resultaat op de algemene stelposten is 0,250 miljoen euro nadelig. Dit bestaat uit een verschil tussen raming en werkelijkheid van de loon en prijs compensatie uit een voorgaand jaar (0,346 miljoen euro nadelig) en een verschil tussen raming en werkelijkheid van de overige stelposten (0,096 miljoen euro voordelig).

Stelpost onvoorzien
Ten laste van de stelpost Onvoorzien zijn geboekt:

• Een terugontvangen bedrag over 2015 van de belastingdienst betreffende Btw op de parkeergarage Utrecht Sciencepark: - 0,026 miljoen euro
• Financiële compensatie voortvloeiend uit raadsvoorstel Joods Rechtsherstel: 0,300 miljoen euro

Per saldo is ten laste van de post Onvoorzien 0,274 miljoen euro gebracht. Ten opzichte van de begrote bedrag in 2020 (0,159 miljoen euro) geeft dit een nadelig resultaat van 0,115 miljoen euro.

Corona
In 2020 is een bedrag van 24,6 miljoen euro aan Corona compensatie via het Gemeentefonds ontvangen. Voor het belastingjaar 2020 werden als gevolg van corona voor een bedrag van 1,900 miljoen euro aan inkomsten toeristenbelasting en 0,178 miljoen euro aan inkomsten precariobelasting misgelopen.