In 2020 is een ‘Meerjaren Perspectief Ruimte’ gemaakt om te sturen op de ruimtelijke ontwikkelingen. De gemeenteraad ontvangt hiermee een volledig overzicht van alle projecten die lopen of in voorbereiding zijn. In het MPR leggen we verbanden tussen thema’s en gebieden en koppelen we investeringen en werkzaamheden aan elkaar en gaan we onder andere in op de plancapaciteit woningbouw en de korte termijn productie (start bouw aankomende drie jaren). Ook worden de financiële reserves investeringsimpuls RSU, meerjaren-programma bereikbaarheid en de grondexploitaties geactualiseerd. Daarbij is ook een website met alle Ruimtelijke Projecten Utrecht online gegaan, waarop de voortgang en details van de projecten te zien zijn.
In 2020 zijn in Utrecht bijna 3.600 woningen in aanbouw genomen waarvan 1.850 sociale huurwoningen (inclusief 1.000 zelfstandige studenteneenheden) en 600 woningen in het middensegment (koop/huur). Het aantal woningen dat in aanbouw is genomen ligt fors hoger dan geprognosticeerd in de Peilstok Stedelijke Ontwikkeling 2020 (onderdeel tweede bestuursrapportage) waarin uit werd gegaan van ongeveer 3.000 woningen. Dit wordt met name verklaard doordat in de Peilstok SO 2020 rekening is gehouden met de mogelijke vertraging naar 2021 van drie bouwblokken in Leidsche Rijn Centrum met in totaal circa 500 woningen. Nu is gebleken dat deze woningen toch in het vierde kwartaal van 2020 zijn gestart. Dit heeft uiteraard wel gevolgen voor de geprognosticeerde bouwproductie van 2021.
Ook het aantal opleveringen ligt met ruim 3.100 woningen hoger dan in de Programmabegroting 2020 werd voorzien (2.800 woningen).
Hieronder geven we per gebied de belangrijkste ontwikkelingen en behaalde mijlpalen voor 2020 weer. het Stationsgebied en de bouwopgave Leidsche Rijn komen bij doelstelling 6 en 7 aan de orde.
Merwedekanaalzone
In januari 2020 is door het college de omgevingsvisie MWKZ deel 2 en het VOSP vrijgegeven voor inspraak. Om alle reacties goed te kunnen beantwoorden was nader onderzoek nodig. Ook de onderhandelingen met marktpartijen hebben langer geduurd dan gepland. Hierdoor is de start van de besluitvorming van de MWKZ doorgeschoven over de jaarwisseling.
De start van de bouw van de eerste woningen op het Defensieterrein is conform planning gestart. De wethouder heeft het startschot voor de bouw van de eerste woningen in 2020 gegeven. Ook de realisatie van het project Wilhelminawerf is in 2020 vervolgd. Voor deelgebied 6 is samen met de marktpartijen verkend hoe tot een gezamenlijke ontwikkelingsstrategie gekomen kan worden. Echter zal er eerst meer duidelijkheid moeten zijn over de investeringsstrategie mobiliteit Zuid West voordat hier vervolg aan gegeven kan worden.
Utrecht Science Park (USP)/Rijnsweerd
- Voor de Omgevingsvisie USP zijn verschillende participatiesessies gehouden, zowel online als in fysieke bijeenkomsten. Daarmee is de inhoud langs vier thema’s, namelijk: slimme mix, bereikbaar en leefbaar, groen en gezond en zichtbaar duurzaam uitgewerkt in een eerste concept omgevingsvisie.
- Op het USP zijn 400 tijdelijke studentenwoningen opgeleverd en is gestart met de bouw van een multi-tenant Life Sciences gebouw (The Accelerator) naast de P+R. Verder neem ook het RIVM steeds meer zijn definitieve vorm aan. Voor de International School Utrecht is het ontwerp bestemmingsplan gereed is voor vrijgave. Daarnaast is een Intentiedocument vastgesteld voor de bouw van een nieuwe woontoren voor studenten op het USP (De High Five).
- De naamswijziging is doorgevoerd op alle borden, zodat nu ook boven de snelwegen wordt verwezen naar het Utrecht Science Park.
- Als gevolg van corona is er een samenwerking ontstaan rondom de bereikbaarheid van USP/Rijnsweerd/Kromhoutkazerne. Na de eerste lockdown is een uitgebreid monitoringsysteem opgezet om de opstart van het gebied te monitoren en afspraken te maken over bijvoorbeeld de aanvang van colleges en bezetting van de gebouwen. Gekeken wordt welke lessen hieruit worden geleerd die ook bij kunnen dragen aan de bereikbaarheid van het gebied op de langere termijn.
- Voor de Archimedeslaan 16 ontwikkeling is de eigendomssituatie veranderd, waarvoor nieuwe overeenkomsten zijn gesloten. Met de nieuwe eigenaar wordt de planontwikkeling nu verder doorgezet.
West/Noordwest
- Het bestemmingsplan voor de Cartesiusdriehoek fase 1 is door de gemeenteraad vastgesteld. De bestemmingsplannen voor Cartesiusdriehoek fase 2-6 en de Tweede Daalsedijk deelgebied 2-4 hebben als gevolg van onder andere de stikstofdiscussie en de complexiteit wat langer geduurd dan gepland en worden begin 2021 aan de raad aangeboden.
- Het Gebiedsplan Zuilense Vecht is vastgesteld in de gemeenteraden van Stichtse Vecht en Utrecht en het SPvE en IPvE zijn inmiddels ter inzage gelegd.
- Er zijn intentiedocumenten vastgesteld voor Minister Talmastraat 20-22, Vechtensteinlaan 12-16 en Oudenoord 700.
- Voor het sloopnieuwbouwproject van Mitros aan de Omloop en Laan van Chartroise in Ondiep is de bouwenvelop vastgesteld. Er is gestart met de sloop.
- In 2020 is gestart met de bouw van nieuwe sociale huurwoningen aan de Dickensplaats in Halve Maan-Noord.
- Het project Johan Wagenaarkade heeft door de vele reacties op de bouwenvelop en het opnieuw ter inzage leggen van het aangepaste verkeerscirculatieplan vertraging opgelopen.
- De woningbouwontwikkeling Zijdebalen is met oplevering van de laatste fase en de openbare ruimte helemaal afgerond.
- Ook de coronacrisis heeft gevolgen gehad in het gebied. Het geplande hotelprogramma in het Muntgebouw werd ineens onzeker. De gemeente heeft samen met de ontwikkelaar gezocht naar een alternatieve invulling voor dit deel van het gebouw.
Zuidwest
- Voor meerdere ontwikkelingen in Zuidwest zijn intentiedocumenten en programmatische uitgangspunten vastgesteld, onder andere Beneluxlaan 901, Reitdiepstraat, Jutfaseweg 178, Europalaan 33-45, Veilingstraat 10 en Marco Pololaan 111-115.
- De ontwikkeling van de Reitdiepstraat is vertraagd vanwege overeenstemming krijgen over het gewenste programma.
- Het bestemmingsplan voor het plan Heycop is vastgesteld en het plan is inmiddels in uitvoering.
- Voor wat betreft de openbare ruimte in Zuidwest, is de Alexander de Grotelaan afgerond en zijn de aanpassingen in de openbare ruimte in Kanaleneiland Noord Noord bijna afgerond.
- Het proces voor de omgevingsvisie Kanaleneiland en Transwijk is vertraagd. Het was de bedoeling de besluitvorming eind 2020 in de raad te hebben. Dit is vertraagd door de digitale participatie in verband met Corona en stroef verloop met partners in de wijk.
Overvecht
- Voor de plannen Fortunadreef, Rosendael, Gageldijk 3 en Tuincentrum Overvecht zijn intentiedocumenten bestuurlijk vastgesteld.
- Voor het plan Watertoren en het plan Jagerskade is de bouwenvelop ter visie gelegd.
- De oplevering van de voormalige NPD strook ‘De Buurt’ is eind oktober gestart en de bouw van het studentencomplex ‘De Cube’ verloopt voorspoedig.
- Er is daarnaast intensief gewerkt aan de visievorming voor het Centrum gebied Overvecht. Door de coronaepidemie moest de communicatie met de eigenaren en belanghebbenden digitaal. Daardoor heeft de afronding niet in 2020 kunnen plaats vinden.
- Het SPVE voor de Mix is 11 december 2020 ter inzage gegaan. Bij dit project zijn ruilafspraken gemaakt waardoor i n Overvecht sociale huurwoningen gesloopt worden om plaats te maken voor duurzame middenhuurwoningen en extra sociale huurwoningen terugkomen in andere delen van de stad. Voor de participatie is een speciaal filmpje gemaakt. (utrecht.nl/demix).
- Voor het plan Ivoordreef is gestart met de bouwenvelop.
- De Regio Deal vitale wijken is in juli tot stand gekomen tijdens de coronapandemie. Juist in deze ingewikkelde tijd vonden Rijk en provincie het van groot belang om gezamenlijk te investeren in gebieden die dat nodig hebben. Met deze gezamenlijke Regio Deal wordt in Overvecht ingezet op drie van de vijf ambities van de reeds lopende wijkaanpak Samen voor Overvecht, namelijk:
- Plezierig wonen in een meer gemengde wijk
- Perspectief voor de jeugd versterken (thema’s onderwijs, gezondheid en veiligheid en ondermijning)
- Meedoen en ondernemen (thema’s participatie en armoede, veiligheid en ondermijning).
Voor wat betreft Ruimte zijn hier de diverse projecten uit voortgevloeid, zoals het herinrichten van de openbare ruimte (onder andere Amazonedreef, Orinocodreef), Omgevingsprogramma Overvecht en Wijkakkoord, Visievorming Bedrijventerrein Nieuw-Overvecht, Visievorming Overvecht Centrum (winkelcentrum en gebouwen er omheen (onderdeel van het Omgevingsprogramma Overvecht).
Noordoost, oost en zuid
- In de wijken Noordoost, Oost en Zuid zijn onder andere woningen opgeleverd bij de projecten Cohenlaan, de eerste fase van het Zorgcentrum Tuindorp Oost en de eerste fase van de Kwekerij (zelfstandige studentenwoningen). Voor de Kwekerij is in 2020 ook gestart met de bouw van de tweede fase (244 starterswoningen). Daarnaast is de transformatie van het voormalige Ooglijdersgasthuis aan de F.C Dondersstraat afgerond. Ook is het nieuwe schoolgebouw van SO Fier aan de Winklerlaan opgeleverd.
- De vertraging van de verbreding Ring Utrecht (Tracébesluit) betekent ook vertraging van de geluidsanering bij de A12 in Hoograven Zuid. Daardoor lopen de projecten Befu-terrein en Pagelaan 1 vertraging op. Voor beide ontwikkelingen kunnen zonder voldoende zekerheid over de geluidsanering geen bestemmingsplannen worden vastgesteld. Inmiddels is in 2020 een nieuw Tracébesluit genomen door de minister.
- De voorbereiding van de bouw van 200 onzelfstandige studentenunits aan de Opaalweg/Amethistweg is inmiddels gestart. Op Rotsoord is in 2020 volop gebouwd aan het Moxy Hotel, de oplevering is in de eerste helft van 2021 gepland. Ook is gestart met vergroening van de openbare ruimte en zijn er voor fase 2 extra middelen beschikbaar gesteld.
- Er zijn onder andere intentiedocumenten vastgesteld voor Kögllaan 26 en opslaglocatie Voorveldsepolder, Kop van Smaragd en Helling 12-14.
- Voor de wijk Lunetten is mei 2020 de Omgevingsvisie Lunetten in de raad vastgesteld. Voor het gebied Maarschalkerweerd stelde uw raad in juli 2020 het Ontwikkelperspectief Maarschalkerweerd vast.
- Een aantal plannen is vrijgegeven voor reactie door de omgeving. Dit geldt bijvoorbeeld voor het SPvE voor Nieuw Buurland (Lauwerecht 2-4), de bouwenvelop voor Gansstraat 143 en voor het IPvE voor vergroening en herinrichting van de openbare ruimte rondom de MBO-school Nimeto.
Binnenstad
- In 2020 is er in de Binnenstad verder gewerkt aan de Omgevingsvisie Binnenstad 2040, daarvoor hebben talrijke participatiebijeenkomst plaatsgevonden over alle opgaves die de stad kent. Daarnaast is er in de Binnenstad verder gewerkt aan grote en kleinere ontwikkelingen. Het voormalige oude postkantoor is verbouwd tot Post Utrecht en opgeleverd. Het gebouw heeft een publieke functie gekregen met daarin de centrale bibliotheek, diverse winkels, een inpandige fietsenstalling, versmarkt en horeca. Ook is de openbare ruimte rondom het postkantoor opgeleverd.
- Door het college is de bouwenvelop voor het realiseren van het museumhotel en de uitbreiding van het Nijntjemuseum vastgesteld. En is de met Stichting Mitros aangescherpte bouwenvelop voor de A.B.C.-straat 5, voor de transformatie naar sociale (midden)huurwoningen, vastgesteld.
- Er is een raadsvoorstel opgesteld over de toekomst van de parkeergarage Springweg. Gelijktijdig is ook de Visie Strosteeg ter inzage gelegd en is het intentiedocument voor de bouw van 30 woningen bij Strosteeg 18-36 vastgesteld.
- Visie Wolvenplein is vastgesteld en daarmee is de verkoopprocedure door het RVB opgestart. Het IPvE/FO van Tolsteegbarrière is vastgesteld en de uitvoering is gestart.
Ook is, samen met de gebiedspartners, omwonenden en andere belanghebbenden, gewerkt aan het verder concretiseren van een Integraal Programma van Eisen en functioneel ontwerp (IPVE/FO) voor de Tuinen van Moreelse.
Corona
Over het algemeen liepen de bouwwerkzaamheden in Utrecht goed door maar bij sommige plannen heeft de planvorming langer geduurd doordat afstemming en toetsing meer tijd in beslag nam en het meer tijd kost om participatie goed vorm te geven. Voor specifieke segmenten -zoals (investeringen in) horeca, leisure en kantoren zijn er directe effecten merkbaar door bijvoorbeeld problemen met het vinden van een exploitant.
De coronacrisis heeft specifiek veel effect gehad op de binnenstad, in de openbare ruimte moesten aanpassingen gedaan worden om de coronamaatregelen te kunnen handhaven en daarnaast is er hard gewerkt aan het mogelijk maken van tijdelijke terrassen voor de horeca.