Plan Einstein heeft in 2020 weer een groot aantal deelnemers bereikt. Zowel bewoners van het AZC, statushouders uit Utrecht als ook buurtbewoners. De cursussen en activiteiten zijn, daar waar het niet fysiek kon vanwege Corona, online voortgezet. Voor deze doelgroep is juist het persoonlijke contact en het bouwen aan sociale netwerken erg van belang. Door het programma online voort te zetten konden veel mensen werken aan een beter perspectief en konden onderlinge relaties gelegd worden. Ook is gebruik gemaakt van locaties in de buurten en in de buitenruimte, naast de ruimtes Plan Einstein.
Bij de voorbereiding van de Nota van uitgangspunten Inburgering is de werkwijze van Plan Einstein ingebed en zijn afspraken gemaakt over de doorgaande lijn. Hiermee loopt de start die mensen in het AZC maken via Plan Einstein door naar de Inburgering. De samenwerking met het COA is versterkt.
De Nota van Uitgangspunten Inburgering is samen met partners in de stad opgesteld en kent een grotere ambitie dan alleen de wettelijke taak op het gebied van Inburgering. Onder de noemer: ‘Thuis in Utrecht, Samen maken we meer werk van Inburgering’ willen we nieuwkomers in Utrecht zich snel laten thuis voelen door een kansrijke start, goede begeleiding, welkome plekken en taal in combinatie met werk. Met de regio is het convenant voor de inkoop van Taalonderwijs en kennis van de Nederlandse Maatschappij voor het nieuwe Inburgeringsbeleid ontwikkeld. In september 2020 is het convenant Inburgering & Participatie met taalscholen uit Utrecht en de regio ondertekend, voor goede kwaliteit taalonderwijs aan alle inburgeraars in de regio.
Invoering van de nieuwe wet inburgering is in november 2020 door het Rijk van 1 juli 2021 naar 1 januari 2022 uitgesteld. In 2020 is nieuw landelijk beleid over de Flexibilisering van de Asielopvang vastgesteld. Plan Einstein is daarin nadrukkelijk als voorbeeld genoemd als voorbeeld voor een Regionale Opvang Locatie (ROL). De uitgangspunten activering vanaf dag één, inclusiviteit, goede inbedding in de buurt en de doorgaande lijn van huisvesting en integratie zijn basis voor deze nieuwe opvangvorm.
Dit is ook de basis voor de kadernota grootschalige asielopvang die in september 2020 is vastgesteld door de raad en die nu verder wordt uitgewerkt.
De totale wettelijke taakstelling voor huisvesting van statushouders was 298 te huisvesten personen. Er zijn 219 statushouders gehuisvest, dat wil zeggen een realisatiepercentage van 74% over hele jaar 2020. Als gevolg van de coronamaatregelen zijn bij het huisvestingsproces op verschillende manieren en momenten ernstige vertragingen opgetreden. Maar ook de zeer beperkte beschikbaarheid van passende woonruimte voor de grote groep alleenstaande statushouders, vooral de groep jonger dan 23 jaar, is de belangrijkste verklaring dat de taakstelling dit jaar niet is gehaald.
In 2020 in geïnvesteerd in het zoeken naar oplossingen voor de huisvestingsopgave voor statushouders, bijvoorbeeld door goede aansluiting te maken op de gemeentebrede opgave van huisvesting voor urgente en kwetsbare doelgroepen via het programma '(T)huis voor Iedereen'. Doel daarbij is onder andere te komen tot een integrale methodiek met een evenwichtige verdeelsleutel voor woningtoewijzing aan verschillende kwetsbare en bijzondere doelgroepen.
De samenwerking in de Landelijke Vreemdelingen Voorziening (LVV) tussen de maatschappelijke organisaties en de Rijkspartijen onder regie van de gemeente is groeiende. In juni 2020 is een procesevaluatie landelijk van de LVV gepubliceerd, waar de samenwerking en wijze van samenwerking ook van de Utrechtse pilot LVV is beschreven. Er hebben in 2020 303 personen in de LVV verbleven of verblijven er nog. Hiervan zijn er 54 personen (inclusief gezinnen) die alsnog een verblijfsvergunning hebben gekregen, 7 personen zijn teruggekeerd naar land van herkomst of door gemigreerd naar een derde land. Daar zijn er voor 51 personen een semi duurzame oplossing in de vorm van uitstroom naar opvang in een asielzoekerscentrum. Daarnaast zijn er 18 personen alsnog verdwenen in de illegaliteit, dan wel de opvang gedwongen beëindigd.
We werkten ook in 2020 door aan uitvoering van de aangenomen motie over staatloosheid in de Raad. Daarin wordt gevraagd gebruik te maken maximale uitvoeringsruimte en beleidsvrijheid bij het vaststellen van status staatloosheid door een groep onafhankelijke experts, samen met experts van de gemeente. Dat heeft inmiddels in drie zaken de status staatloosheid opgeleverd. Daarnaast is in een zaak van de LVV ook staatloosheid vastgesteld, waardoor deze persoon nu het verblijf kon legaliseren.